Milli Ekonomi Bakanlığı'na göre, Kazakistan'ın ticaret hacmi 2022'de tüm zamanların rekorunu kırarak 134,4 milyar dolar ile 2019'daki 97,8 milyar dolar seviyesini aştı.
Kazakistan'ın ticaret hacmi 2022'de salgın öncesi seviyeyi aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 134,4 milyar dolara ulaştı.
2020 yılında Kazakistan'ın dış ticareti çeşitli nedenlerden dolayı %11,5 azaldı.
2022 yılında ihracatta petrol ve metallerin büyüme trendi belirginleşiyor. Ancak uzmanlar, ihracatın henüz maksimum seviyeye ulaşmadığını söylüyor. Kazakistan Ekonomi Enstitüsü uzmanı Ernar Serik, Kazinform'a verdiği röportajda, geçen yılki büyümenin ana sebebinin emtia ve metal fiyatlarındaki artış olduğunu söyledi.
İthalat tarafında ise, nispeten yavaş bir büyüme hızına rağmen, Kazakistan'ın ithalatı ilk kez 50 milyar doları aşarak 2013 yılındaki 49,8 milyar dolarlık rekoru kırdı.
Ernar Serik, 2022 yılında ithalatın artmasını, artan emtia fiyatları, salgına bağlı kısıtlamalar, Kazakistan'da yatırım projelerinin hayata geçirilmesi ve ihtiyaçların karşılanması için yatırım malı satın alınması nedeniyle yüksek küresel enflasyona bağladı.
Ülkenin en büyük üç ihracatçısı arasında Atyrau Oblastı başı çekerken, başkent Astana %10,6 ile ikinci, Batı Kazakistan Oblastı ise %9,2 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Bölgesel bağlamda Atırau bölgesi %25'lik payla (33,8 milyar dolar) ülkenin uluslararası ticaretinde başı çekerken, onu %21'le (27,6 milyar dolar) Almatı ve %11'le (14,6 milyar dolar) Astana izliyor.
Kazakistan'ın ana ticaret ortakları
Serik, 2022'den bu yana ülkenin ticaret akışının kademeli olarak değiştiğini, Çin'in ithalatının neredeyse Rusya'nınkiyle eşleştiğini söyledi.
“Rusya'ya uygulanan benzeri görülmemiş yaptırımların etkisi oldu. İthalatı 2022'nin dördüncü çeyreğinde yüzde 13 düşerken, Çin'in ithalatı aynı dönemde yüzde 54 arttı. İhracat tarafında ise birçok ihracatçının Rusya topraklarından kaçınarak yeni pazarlar veya yeni lojistik rotalar aradığını görüyoruz ve bunun uzun vadeli etkileri olacak" dedi.
Geçen yılın sonunda İtalya (13,9 milyar dolar) Kazakistan'ın ihracatında ilk sırayı alırken, onu Çin (13,2 milyar dolar) izledi. Kazakistan'ın mal ve hizmet ihracatındaki ana hedefleri Rusya (8,8 milyar dolar), Hollanda (5,48 milyar dolar) ve Türkiye (4,75 milyar dolar) oldu.
Serik, Kazakistan'ın, ülke ticaret hacmindeki payı yüzde 10'u aşan Azerbaycan, Kırgız Cumhuriyeti, Türkiye ve Özbekistan'ın yer aldığı Türk Devletleri Teşkilatı ile daha fazla ticaret yapmaya başladığını sözlerine ekledi.
AB ülkeleriyle ticaret de son yılların en büyüğü oldu ve bu yıl da büyümeye devam ediyor. Kazakistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Roman Vasilenko'ya göre AB, Kazakistan'ın dış ticaretinin yaklaşık %30'unu oluşturuyor ve ticaret hacmi 2022'de 40 milyar doları aşacak.
AB-Kazakistan işbirliği, Mart 2020'de tam olarak yürürlüğe girecek ve ekonomi, ticaret ve yatırım, eğitim ve araştırma, sivil toplum ve insan hakları da dahil olmak üzere 29 işbirliği alanını kapsayan geliştirilmiş bir ortaklık ve işbirliği anlaşmasına dayanıyor.
Vasylenko, "Geçen yıl ülkemiz nadir toprak metalleri, yeşil hidrojen, piller, nakliye ve lojistik potansiyelinin geliştirilmesi, emtia tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesi gibi yeni alanlarda işbirliği yaptı" dedi.
Avrupalı ortaklarla yapılan bu tür endüstriyel projelerden biri, İsveç-Alman şirketi Svevind ile batı Kazakistan'da rüzgar ve güneş enerjisi santralleri inşa etmek için yapılan 3,2-4,2 milyar dolarlık bir anlaşmadır. Bu santrallerin 2030'dan itibaren 3 milyon ton yeşil hidrojen üretmesi bekleniyor. AB'nin ürün talebinin -%5'i.
Kazakistan'ın Avrasya Ekonomik Birliği (EAEU) ülkeleriyle ticareti 2022'de 28,3 milyar dolara ulaşıyor. Mal ihracatı yüzde 24,3 artarak 97 milyar dolara, ithalatı ise 18,6 milyar dolara ulaşıyor.
Rusya, Avrasya Ekonomik Birliği'nde ülkenin toplam dış ticaretinin %92,3'ünü gerçekleştiriyor; onu %4 ile Kırgız Cumhuriyeti, %3,6 ile Beyaz Rusya ve %-0,1 ile Ermenistan takip ediyor.
Gönderim zamanı: Nis-11-2023