Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Kazakistan'ın dış ticaret hacmi 2022 yılında 134,4 milyar dolarla tüm zamanların rekorunu kırarak, 2019 yılındaki 97,8 milyar dolarlık seviyeyi aştı.
Kazakistan'ın ticaret hacmi 2022 yılında 134,4 milyar dolara ulaşarak salgın öncesi seviyeyi aştı.
2020 yılında Kazakistan'ın dış ticareti çeşitli nedenlerle %11,5 azaldı.
Petrol ve metallerdeki artış eğilimi 2022'de ihracatta belirginleşiyor. Ancak uzmanlar, ihracatın henüz maksimum seviyeye ulaşmadığını belirtiyor. Kazakistan Ekonomi Enstitüsü uzmanı Ernar Serik, Kazinform'a verdiği röportajda, geçen yılki büyümenin ana nedeninin emtia ve metal fiyatlarındaki artış olduğunu söyledi.
İthalat tarafında ise, nispeten yavaş bir büyüme hızına rağmen Kazakistan'ın ithalatı ilk kez 50 milyar doları aşarak, 2013 yılında kırılan 49,8 milyar dolarlık rekoru kırdı.
Ernar Serik, 2022'de ithalatın büyümesini, emtia fiyatlarındaki artışa bağlı yüksek küresel enflasyon, salgın kaynaklı kısıtlamalar ve Kazakistan'da yatırım projelerinin hayata geçirilmesi ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere yatırım malları alımına bağladı.
Ülkenin en çok ihracat yapan ilk üç bölgesi arasında Atırav Oblastı başı çekerken, başkent Astana %10,6 ile ikinci, Batı Kazakistan Oblastı ise %9,2 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Bölgesel bağlamda, ülkenin uluslararası ticaretinde Atırav bölgesi %25'lik payla (33,8 milyar dolar) başı çekerken, onu %21'lik payla (27,6 milyar dolar) Almatı ve %11'lik payla (14,6 milyar dolar) Astana takip ediyor.
Kazakistan'ın başlıca ticaret ortakları
Serik, 2022'den bu yana ülkenin ticaret akışlarının kademeli olarak değiştiğini, Çin'in ithalatının Rusya'nın ithalatıyla neredeyse aynı seviyeye geldiğini söyledi.
"Rusya'ya uygulanan eşi benzeri görülmemiş yaptırımların etkisi oldu. 2022'nin dördüncü çeyreğinde ithalatı %13 düşerken, Çin'in ithalatı aynı dönemde %54 arttı. İhracat tarafında ise, birçok ihracatçının Rus topraklarından uzak duran yeni pazarlar veya yeni lojistik rotalar aradığını görüyoruz ve bunun uzun vadeli etkileri olacak," dedi.
Geçen yıl sonu itibarıyla Kazakistan'ın en fazla ihracat yaptığı ülkeler arasında İtalya (13,9 milyar dolar) yer alırken, onu Çin (13,2 milyar dolar) takip etti. Kazakistan'ın mal ve hizmet ihracatında başlıca ülkeler Rusya (8,8 milyar dolar), Hollanda (5,48 milyar dolar) ve Türkiye (4,75 milyar dolar) oldu.
Serik, Kazakistan'ın Azerbaycan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan'ın yer aldığı Türk Devletleri Örgütü ile ticaretini artırdığını, ülkenin ticaret hacminde bu ülkelerin payının yüzde 10'u aştığını sözlerine ekledi.
AB ülkeleriyle ticaret de son yılların en yüksek seviyesinde ve bu yıl da büyümeye devam ediyor. Kazakistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Roman Vasilenko'ya göre, AB, Kazakistan'ın dış ticaretinin yaklaşık %30'unu oluşturuyor ve ticaret hacmi 2022'de 40 milyar doları aşacak.
AB-Kazakistan işbirliği, Mart 2020'de tam olarak yürürlüğe girecek ve ekonomi, ticaret ve yatırım, eğitim ve araştırma, sivil toplum ve insan hakları dahil olmak üzere 29 işbirliği alanını kapsayan gelişmiş bir ortaklık ve işbirliği anlaşması üzerine kuruludur.
Vasylenko, "Ülkemiz geçen yıl nadir toprak metalleri, yeşil hidrojen, piller, ulaşım ve lojistik potansiyelinin geliştirilmesi ve emtia tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesi gibi yeni alanlarda iş birliği yaptı" dedi.
Avrupa ortaklı bu tür endüstriyel projelerden biri, Batı Kazakistan'da rüzgar ve güneş enerjisi santralleri inşa etmek için İsveç-Alman şirketi Svevind ile yapılan 3,2-4,2 milyar dolarlık anlaşmadır. Bu anlaşmanın 2030 yılından itibaren 3 milyon ton yeşil hidrojen üretmesi ve AB'nin ürüne olan talebinin %1-5'ini karşılaması bekleniyor.
Kazakistan'ın Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkeleriyle ticareti 2022 yılında 28,3 milyar dolara ulaşacak. Mal ihracatı %24,3 artarak 97 milyar dolara, ithalatı ise 18,6 milyar dolara ulaşacak.
Rusya, Avrasya Ekonomik Birliği'ndeki ülkenin toplam dış ticaretinin %92,3'ünü gerçekleştirirken, bunu %4 ile Kırgızistan, %3,6 ile Belarus ve %-0,1 ile Ermenistan takip ediyor.
Gönderim zamanı: 11 Nis 2023