Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, Kazakistan'ın dış ticaret hacmi 2022 yılında 134,4 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların rekorunu kırdı ve 2019 yılındaki 97,8 milyar dolar seviyesini aştı.
Kazakistan'ın ticaret hacmi 2022 yılında salgın öncesi seviyeyi aşarak 134,4 milyar dolara ulaşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
2020 yılında Kazakistan'ın dış ticareti çeşitli nedenlerle %11,5 azaldı.
Petrol ve metallerin artan eğilimi 2022'de ihracatta belirgin. Ancak uzmanlar ihracatın maksimum seviyeye ulaşmadığını söylüyor. Kazakistan Ekonomi Enstitüsü uzmanı Ernar Serik, Kazinform'a verdiği röportajda, geçen yıl büyümenin ana nedeninin emtia ve metal fiyatlarındaki artış olduğunu söyledi.
İthalat tarafında ise, nispeten düşük bir büyüme hızına rağmen Kazakistan'ın ithalatı ilk kez 50 milyar doları aşarak, 2013 yılında kırılan 49,8 milyar dolarlık rekoru kırdı.
Ernar Serik, 2022'de ithalatın büyümesini, emtia fiyatlarındaki artışa bağlı yüksek küresel enflasyon, salgın kaynaklı kısıtlamalar ve Kazakistan'da yatırım projelerinin hayata geçirilmesi ve ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yatırım malları alımı yapılmasına bağladı.
Ülkenin en çok ihracat yapan ilk üç bölgesi arasında Atırav Oblastı başı çekerken, başkent Astana %10,6 ile ikinci, Batı Kazakistan Oblastı ise %9,2 ile üçüncü sırada yer alıyor.
Bölgesel bağlamda, ülkenin uluslararası ticaretinde Atırau bölgesi %25'lik payla (33,8 milyar dolar) başı çekerken, onu %21'lik payla (27,6 milyar dolar) Almatı ve %11'lik payla (14,6 milyar dolar) Astana takip ediyor.
Kazakistan'ın başlıca ticaret ortakları
Serik, 2022'den itibaren ülkenin ticaret akışlarının kademeli olarak değiştiğini, Çin'in ithalatının Rusya'nın ithalatıyla neredeyse aynı seviyeye geldiğini söyledi.
“Rusya'ya uygulanan benzeri görülmemiş yaptırımların etkisi oldu. 2022'nin dördüncü çeyreğinde ithalatı %13 düşerken, aynı dönemde Çin ithalatı %54 arttı. İhracat tarafında, birçok ihracatçının Rus topraklarından kaçınan yeni pazarlar veya yeni lojistik rotalar aradığını görüyoruz, bunun uzun vadeli etkileri olacak” dedi.
Geçtiğimiz yıl sonu itibarıyla Kazakistan'ın ihracatında İtalya (13,9 milyar dolar) ilk sırada yer alırken, onu Çin (13,2 milyar dolar) takip etti. Kazakistan'ın mal ve hizmet ihracatında başlıca ülkeler Rusya (8,8 milyar dolar), Hollanda (5,48 milyar dolar) ve Türkiye (4,75 milyar dolar) oldu.
Serik, Kazakistan'ın, Azerbaycan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan'ın yer aldığı Türk Devletleri Örgütü ile ticaretini artırmaya başladığını, ülkenin ticaret hacminde bu ülkelerin payının yüzde 10'un üzerinde olduğunu sözlerine ekledi.
AB ülkeleriyle ticaret de son yıllardaki en büyüğü ve bu yıl da büyümeye devam ediyor. Kazakistan Dışişleri Bakan Yardımcısı Roman Vasilenko'ya göre AB, Kazakistan'ın dış ticaretinin yaklaşık %30'unu oluşturuyor ve ticaret hacmi 2022'de 40 milyar doları aşacak.
AB-Kazakistan iş birliği, Mart 2020'de tam olarak yürürlüğe girecek olan ve ekonomi, ticaret ve yatırım, eğitim ve araştırma, sivil toplum ve insan hakları da dahil olmak üzere 29 iş birliği alanını kapsayan gelişmiş bir ortaklık ve iş birliği anlaşması üzerine kuruludur.
Vasylenko, "Ülkemiz geçen yıl nadir toprak metalleri, yeşil hidrojen, piller, ulaşım ve lojistik potansiyelinin geliştirilmesi ve emtia tedarik zincirlerinin çeşitlendirilmesi gibi yeni alanlarda iş birliği yaptı" dedi.
Avrupa ortaklı bu tür endüstriyel projelerden biri, Batı Kazakistan'da rüzgar ve güneş enerjisi santralleri inşa etmek için İsveç-Alman şirketi Svevind ile yapılan 3,2-4,2 milyar dolarlık anlaşmadır. Bu anlaşmanın 2030 yılından itibaren 3 milyon ton yeşil hidrojen üretmesi ve bunun AB'nin ürüne olan talebinin %1-5'ini karşılaması bekleniyor.
Kazakistan'ın Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ülkeleriyle ticareti 2022 yılında 28,3 milyar dolara ulaşacak. Mal ihracatı %24,3 artarak 97 milyar dolara, ithalatı ise 18,6 milyar dolara ulaşacak.
Rusya, Avrasya Ekonomik Birliği'ndeki ülkenin toplam dış ticaretinin %92,3'ünü gerçekleştirirken, onu %4 ile Kırgızistan, %3,6 ile Belarus ve %-0,1 ile Ermenistan takip ediyor.
Gönderi zamanı: 11-Nis-2023